Jezus powiedział do swoich uczniów: „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony” (Mk 16,15-16). Przez chrzest dokonuje się narodzenie człowieka z Ducha Świętego. Bez tego narodzenia zaś nie można osiągnąć zbawienia, jak o tym poucza Nikodema Chrystus: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci, jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego” (J 3,5). Jeśli zatem ktoś dobrze wie, że chrzest jest – z ustanowienia Chrystusa – środkiem udzielającym łaski, ten musi go przyjąć pod groźbą utraty zbawienia.

Czy umierające bez chrztu dzieci mogę osiągnąć zbawienie?

Mk 10,13-16; Mt 19,25-26

Nikt nie może osiągnąć zbawienia, jeśli przed śmiercią nie dostąpi narodzenia z Ducha Świętego. Wielu teologów uważa, że nieochrzczone dzieci dostąpiły tego odrodzenia i oczyszczenia z grzechu pierworodnego dlatego, że cały Kościół — a przede wszystkim ich rodzice — pragnął ich zbawienia, a tym samym i chrztu. Nie tylko Kościół pragnął ich zbawienia, lecz również wszyscy zbawieni, Matka Najświętsza, a przede wszystkim — Bóg. On bowiem — jak przypomina św. Paweł — „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni” (1 Tm 2,4), a Jezus Chrystus „wydał siebie samego na okup za wszystkich” (1 Tm 2,6). Trudno przypuszczać, by kochający Bóg, usprawiedliwiający nawet największych grzeszników, odrzucał od siebie dzieci, które niczym Go nie znieważyły (por. Mk 10,13-16).

W jaki sposób i kto może udzielać sakramentu chrztu św.?

Dz 8,36-38

Zasadniczo sakramentu chrztu udziela kapłan lub diakon. W razie niebezpieczeństwa śmierci każdy bez wyjątku człowiek, nawet niewierzący, może ważnie udzielić tego sakramentu. Udzielając chrztu, trzeba chcieć spełnić to, co czyni Kościół szafujący sakramentami. Chrztu udziela się w ten sposób, że polewając głowę ochrzczonego wypowiada się słowa: „NN ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Do chrztu nie musi być używana woda święcona.

Dlaczego sakramentu chrztu udziela się tylko raz?

Sakrament chrztu wyciska na duszy niezatarte znamię, nazywane charakterem sakramentalnym. Przez ten znak zostaliśmy upodobnieni do Chrystusa-Arcykapłana i włączeni do Kościoła, Jego Mistycznego Ciała. Charakteru sakramentalnego nie niszczy nawet grzech ciężki, dlatego chrzest można przyjąć tylko jeden raz. To niezatarte znamię powoduje, że mamy udział w tzw. powszechnym kapłaństwie wiernych, a więc zobowiązani jesteśmy do składania Bogu czci i budowania Kościoła.

Sakrament Chrztu Świętego

Chrzest ustanowiony przez Chrystusa, praktykowany był we wszystkich gminach chrześcijańskich od samego początku. Obrzęd chrztu był wtedy bardzo prosty. Była to kąpiel oczyszczająca w imię Trójcy Przenajświętszej. Z dorosłymi chrzczono także dzieci.

Kto ma chrzcić?

W starożytności chrześcijańskiej, kiedy przeważało duszpasterstwo miejskie, szafarzem sakramentu chrztu świętego najczęściej był biskup. W miarę, jak rozwijało się duszpasterstwo wiejskie, coraz częściej szafarzami zwyczajnymi byli kapłani. Dzisiaj, według Wprowadzenia do nowych obrzędów chrztu, zwyczajnymi szafarzami są biskupi, kapłani i diakoni. Udzielając tego sakramentu mają oni pamiętać, że działają w Kościele i w imieniu Chrystusa, mocą Ducha Świętego. Gdyby nie było zwyczajnego szafarza, a życiu nieochrzczonego dziecka zagrażałoby niebezpieczeństwo, wtedy chrztu udzielić może, a nawet powinien każdy chrześcijanin, a nawet każdy inny człowiek, kierujący się właściwą intencją. Trzeba mieć wtedy: intencję ochrzczenia dziecka, tak jak to Kościół czyni, trzeba polać głowę dziecka zwykłą wodą, wypowiadając równocześnie słowa: „N. ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

Kogo należy chrzcić?

Chrzczono dorosłych, którzy sami o to prosili, oraz dzieci, które przynosili rodzice chrześcijańscy. Podstawy chrzczenia dorosłych nigdy nie podważano. Gdy natomiast chodzi o chrzest dzieci, to nieraz zadawano sobie pytanie: na jakiej podstawie chrzci się dzieci, które przecież nie używają rozumu? Chrzczono dzieci na podstawie prośby rodziców i w oparciu o wiarę Kościoła, którą wyrażali tak rodzice dziecka jak i inni wierni biorący udział w obrzędach chrztu. Tak samo jest dzisiaj. Wszyscy obecni na chrzcie, reprezentują Kościół, wspólnotę wierzących i świętych, która wszystkim i każde mu z osobna daje dar życia wiecznego. Jednak, gdzie wiara rodziców i ich gotowość do chrześcijańskiego wychowania dziecka stoi pod znakiem zapytania, tam też pod znakiem zapytania stoi prawo do chrzczenia dziecka.

Kiedy należy chrzcić?

W czasach apostolskich chrzczono w każdym czasie. Wprowadzenie wspólnego przygotowania kandydatów do chrztu, domagało się ustalenia pewnych określonych dni do jego udzielania.

Ten zbiorowy chrzest mógł odbywać się uroczyście. Na przykład w Wielkanoc i Zielone świątki. W ustalaniu daty chrztu należy się kierować stanem zdrowia dziecka i matki, aby mogła osobiście wziąć udział w obrzędach chrzestnych. Chodzi także o zapoznanie z obrzędami chrztu rodziców i chrzestnych. Gdy wszystko układa się normalnie, to chrzest ma mieć miejsce w pierwszych tygodniach po urodzeniu się dziecka.

Gdzie należy chrzcić?

Pierwotnie do chrztu wybierano miejsca, gdzie była „woda żywa”. Obecnie przy chrzcielnicy. Woda do chrztu ma być naturalna i czysta, tak z uwagi na prawdziwość znaku – symbolizuje oczyszczenie duchowe – jak i ze względów higienicznych.

Imię chrzestne

Pojawiło się pod koniec średniowiecza. W pierwszych wiekach dorośli kandydaci do chrztu mieli już swoje imiona. Później nadawanie imion dzieciom odbywało się niezależnie od chrztu. Dopiero w czasach nowożytnych pojawiła się tendencja do nadawania imion Świętych. Tendencja ta istnieje nadal.